Welke fotorolletje bestaan er? Een kleine uitleg.

Analoge fotografie maakt een prachtige comeback, en dat is niet zo gek. De charme van analoog fotograferen – met zijn karakteristieke korrels, unieke kleurweergave en het verrassende element van niet direct kunnen zien wat je hebt geschoten – spreekt veel fotografen aan. Toch kan het voor beginners (en zelfs voor gevorderde fotografen) wat verwarrend zijn welke soorten fotorolletjes er nou allemaal bestaan. In deze uitgebreide blog nemen we je mee langs de meest voorkomende filmformaten en -types, zodat je precies weet welk rolletje je in je camera kunt laden!

1. 35mm-film (kleinbeeldfilm)

Het meest gebruikte formaat

De meeste mensen die ooit analoog hebben gefotografeerd, zijn begonnen met 35mm-film (ook wel kleinbeeldfilm genoemd). Dit is het meest gangbare formaat en wordt wereldwijd het meest gebruikt. Denk aan de klassieke filmrolletjes van 24 of 36 opnames.

Belangrijkste kenmerken

• Geschikt voor de meeste analoge SLR-camera’s (bijv. Canon AE-1, Nikon F-serie, Pentax K1000).
• Relatief betaalbaar en eenvoudig te vinden.
• Groot aanbod in verschillende merken, kleuren en ISO-waardes.
• Ideaal voor zowel beginners als gevorderden, omdat het een prima balans biedt tussen beeldkwaliteit, prijs en gebruiksgemak.

Verschillende soorten 35mm

• Kleurnegatieffilm: de meest voorkomende soort film, die na ontwikkeling een negatief beeld oplevert. Denk aan Kodak Gold, Fujifilm C200 en Kodak Portra.
• Zwart-witnegatieffilm: geliefd bij liefhebbers van de klassieke zwart-witlook. Merken als Ilford (HP5, FP4) en Kodak (Tri-X) bieden hier mooie opties.
• Diafilm (Color reversal): geeft, in tegenstelling tot negatieffilm, direct een positief beeld (dia). Voorbeelden zijn Fujifilm Provia, Velvia en de inmiddels zeldzamere Kodak Ektachrome. Deze filmsoort staat bekend om zijn hoge verzadiging, fijne korrel en dynamisch bereik, maar is gevoeliger voor belichtingsfouten.

2. Medium format (120- en 220-film)

Voor wie op zoek is naar een hogere beeldkwaliteit en grotere negatieven, is medium format een geweldige optie. Deze film wordt gebruikt in camera’s zoals de Mamiya 645, Pentax 67, Hasselblad 500-serie en Rolleiflex TLR’s.

Belangrijkste kenmerken

• Grotere negatieven dan 35mm: 6×4,5 cm, 6×6 cm of 6×7 cm (afhankelijk van de camera).
• Hogere resolutie en meer details in je foto’s.
• Vaak duurder in aanschaf én ontwikkeling (per opname), maar de kwaliteit is dan ook zichtbaar beter.
• Minder opnames per rol (meestal 10 tot 16, afhankelijk van het formaat).

120 vs. 220-film

• 120-film is het meest gangbaar en makkelijk verkrijgbaar.
• 220-film is minder gebruikelijk en heeft dubbel zoveel lengte als 120, waardoor je meer foto’s kunt maken. Niet elke camera kan echter met 220-film overweg, en tegenwoordig is 220 nagenoeg uit productie.

3. Large format (bladfilm)

Dit is het domein van de echte liefhebbers van slow photography: de grote technische of vlakfilmcamera’s waarbij je losse sheets (bladen) met film gebruikt. Denk aan formaten zoals 4×5 inch, 5×7 inch of zelfs 8×10 inch.

Belangrijkste kenmerken

• Zeer hoge resolutie en beeldkwaliteit; ideaal voor grote prints.
• Zeer duur, zowel in aanschaf als in ontwikkeling (en in tijd!).
• De camera’s zijn groot en log, waardoor dit type fotografie vaak in een studio of op statief gebeurt.
• Bij uitstek geschikt voor (landschaps)fotografen die alle tijd nemen voor één foto.

4. Instant film (o.a. Polaroid en Instax)

Wil je het analoge gevoel, maar toch direct resultaat? Dan kom je uit bij instant film van merken als Polaroid, Fuji Instax en (vroeger) Impossible Project.

Belangrijkste kenmerken

• Foto’s worden direct na het schieten ontwikkeld; binnen enkele minuten zie je je foto verschijnen.
• Perfect voor feestjes, bruiloften of gewoon als leuk experiment.
• Kostbaarder per foto dan 35mm of 120-film, maar je hebt wel meteen een tastbaar resultaat.
• Verschillende formaten: Polaroid 600, SX-70, Spectra, Fuji Instax Mini, Square, Wide, enzovoort.

5. Wegwerpcamera’s (single-use cameras)

Hoewel dit technisch gezien niet echt “rolletjes” zijn die je zelf hoeft te laden, zijn wegwerpcamera’s wel een populaire optie voor beginners, feestjes en festivals.

Belangrijkste kenmerken

• Meestal voorzien van 35mm color- of zwart-witnegatiefilm met een vaste ISO (bijvoorbeeld ISO 400).
• Je schiet je foto’s, levert de camera in, en de winkel of het lab ontwikkelt de film.
• Vaak van merken als Kodak, Fujifilm of Lomography.
• Lage instapdrempel en leuk voor spontane snapshots, maar qua kwaliteit en lensopties beperkt.

6. Speciale en experimentele films

Voor wie graag buiten de gebaande paden treedt, bestaan er tal van bijzondere films met unieke eigenschappen:

• Lomography-films: gekenmerkt door soms overdreven kleurverzadiging, lichte lekken of speciale effecten.
• Redscale-film: de film wordt omgekeerd in de cassette geladen, waardoor je foto’s een rode/sepia-achtige gloed krijgen.
• Infraroodfilm: speciaal gevoelige film voor infraroodlicht, wat zorgt voor surrealistische effecten (witte bladeren, donkerblauwe luchten).
• Cross-processed film (x-pro): wanneer je bijvoorbeeld diafilm ontwikkelt in C-41 chemicaliën (normale kleurnegatiefontwikkeling), krijg je vaak onvoorspelbaar intens kleurgebruik.

Dit soort films vraagt soms om specifieke belichtingscompensatie, een andere manier van ontwikkelen of simpelweg een hoop experimenteren. Als je echter op zoek bent naar creatieve verrassingen, zijn deze rollen absoluut de moeite waard.

7. Welke film kies je nou?

Dat hangt volledig af van je persoonlijke voorkeur en het soort fotografie dat je wilt beoefenen. Een paar tips:

1. Beginners
   • Probeer eerst 35mm kleurnegatiefilm (bijv. Kodak ColorPlus, Fujifilm C200 of Lomography Color Negative) met een ISO van 200-400. Dit is betaalbaar, makkelijk te ontwikkelen en vergevingsgezind bij belichtingsfouten.
   • Wil je zwart-wit leren, dan is Ilford HP5 of Kodak Tri-X een goede keuze.
2. Gevorderden
   • Als je meer details en een grotere dynamiek zoekt, stap dan over op medium format. Een 120-film als Kodak Portra 400 of Fuji Pro 400H geeft prachtige resultaten.
   • Diafilms (bijv. Fujifilm Velvia, Provia of Kodak Ektachrome) zijn perfect als je van intensere kleuren en scherpe details houdt, maar let op je belichting!
3. Creatievelingen en specialisten
   • Wil je écht experimenteren? Probeer dan infraroodfilm, redscale, cross-processing of Lomography special editions.
   • Large format is een optie als je alle tijd hebt, graag handmatig te werk gaat en de hoogste kwaliteit zoekt voor bijvoorbeeld landschaps- of architectuurfotografie.

8. Zelf ontwikkelen of uitbesteden?

Voor veel fotografen hoort zelf ontwikkelen bij de charme van analoog fotograferen. Zwart-witnegatieven ontwikkelen is relatief eenvoudig thuis te doen met de juiste chemicaliën en apparatuur (ontwikkeltank, thermometer, meetcilinders). Kleur (C-41) en dia (E-6) ontwikkelen kan ook, maar is iets lastiger vanwege de preciezere temperatuurcontroles en ontwikkeltijden.

Voordelen zelf ontwikkelen

• Kostenbesparing op de lange termijn.
• Creatieve controle (denk aan push- of pull-processen).
• Leuk en leerzaam om het hele proces in eigen hand te hebben.

Nadelen zelf ontwikkelen

• Je hebt wat ruimte en materialen nodig.
• Tijd en oefening zijn vereist om constante resultaten te behalen.

Kies je ervoor om te laten ontwikkelen, dan kan je uiteraard bij ons terecht om je film professioneel te laten ontwikkelen. Zo kun je je focussen op het schieten van foto’s en weet je zeker dat de ontwikkelde negatieven goed uit de bus komen.

Conclusie

Er bestaan flink wat soorten fotorolletjes, ieder met z’n eigen look, feel en toepassingen. Of je nu net begint met een eenvoudige wegwerpcamera of je al verdiept in grootformaatfotografie: analoog fotograferen biedt eindeloos veel mogelijkheden. Probeer verschillende films uit, speel met belichtingen en ontdek welke stijl het beste bij jou past. Zo leer je niet alleen je camera beter kennen, maar ontwikkel je ook een eigen fotografische handtekening – op écht film!

Heb je vragen over een specifiek soort film of weet je niet waar je moet beginnen? Laat het vooral weten, of kom eens langs bij ons of community van analoge fotografen. we en zij helpen je daar graag op weg naar jouw volgende filmavontuur!